Το κοινό πλαίσιο αναφοράς και οι επιδιώξεις του Δικτύου Βοιωτών

ΔΙΚΤΥΟ ΒΟΙΩΤΩΝ ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ «ΠΑΡΟΞΥΣΜΟ»

 Το κοινό πλαίσιο αναφοράς και οι επιδιώξεις μας

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν έρθει τα πάνω κάτω στον τομέα της ενέργειας. Υλοποιούνται μεγάλης κλίμακας αλλαγές, που έχουν  στο επίκεντρό τους την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, δηλαδή το πως θα επιβληθούν με το ζόρι οι  ιδιώτες και το μεγάλο κεφάλαιο, περιορίζοντας οτιδήποτε φαντάζει δημόσιο ή κρατικό. Το άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι πρόκειται για αλλαγές που δεν αφορούν μόνο τη χώρα μας, αλλά είναι κομμάτι ενός διακρατικού «ιστού  της αράχνης», που κάνει ακόμη  πιο επιτακτική τη διεκδίκηση για ένα σύστημα ενέργειας που θα βάζει μπροστά το συμφέρον της κοινωνίας, το πραγματικά δημόσιο συμφέρον.

Η ενέργεια έχει μετατραπεί σε ένα τυπικό εμπορικό προϊόν, ως αποτέλεσμα της ακόρεστης επιδίωξης του κέρδους, που δημιουργεί και συντηρεί μια αλματώδη αύξηση της ζήτησης ενέργειας, η οποία είναι  αδύνατον  να  αντιμετωπιστεί  χωρίς  νέες  τεράστιες  ενεργειακές υποδομές, χωρίς την κατασπατάληση όλων των διαθέσιμων φυσικών πόρων και χωρίς τη δημιουργία νέων περιβαλλοντικών και κοινωνικών πληγών μεγάλης κλίμακας. Με αυτό το μοντέλο, οι στόχοι του περιορισμού των ορυκτών καυσίμων και της αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, θα αποτελέσουν απλά το «όχημα» για ένα νέο κύμα επιχειρηματικής δράσης στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας  (ΑΠΕ),  θα οδηγηθούν  σε αποτυχία,  με την πυρηνική  ενέργεια να παραμονεύει  απειλητικά στο βάθος. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο πολλαπλασιασμός των ενεργειακών δραστηριοτήτων συμβιώνει με ακραία φαινόμενα ενεργειακής φτώχειας και αδυναμίας πρόσβασης σε υπηρεσίας ενέργειας, ταυτόχρονα με την εκτόξευση του κόστους ενέργειας για τη λαϊκή οικογένεια μέσω και του τέλους για τις Α.Π.Ε. (ΕΤΜΕΑΡ), γεγονότα που υποδηλώνουν τον κοινωνικά άδικο χαρακτήρα αυτού του μοντέλου και τις βαριές συνέπειές του στα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας μας.  

Στο όνομα της εξυπηρέτησης ενός καταστροφικού ενεργειακού μοντέλου, αλλά και άλλων βιομηχανικών δραστηριοτήτων, η περιβαλλοντική νομοθεσία αλλάζει προς το χειρότερο, τα μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας -ακόμη και προστατευόμενων περιοχών και αρχαιολογικών χώρων- συρρικνώνονται δραματικά, οι δυνατότητες παρέμβασης των τοπικών κοινωνιών, ουσιαστικά, εξαλείφονται. Οι επιφορτισμένοι με την προστασία του περιβάλλοντος τομείς της δημόσιας διοίκησης λειτουργούν σαν εξάρτημα των επιτελείων του σχεδιασμού της κάθε φορά ισχύουσας οικονομικής πολιτικής. Για το λόγο αυτό, η ατζέντα των αγώνων για την αντιμετώπιση των συνεπειών των ποικίλων ενεργειακών δραστηριοτήτων δεν μπορεί παρά να εμπεριέχει το αίτημα για την κατάργηση όλων των αντιπεριβαλλοντικών και μιας σειράς άλλων νομοθετικών ρυθμίσεων των τελευταίων χρόνων.

Βοιωτία: μια υπερκορεσμένη από ενεργειακές δραστηριότητες περιοχή

Σ' αυτά τα χρόνια, η Βοιωτία, έχει δεχθεί, κατά προτεραιότητα, τις συνέπειες αυτών των αλλαγών, αφού είναι δίπλα στην Αττική και στους μεγάλους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας και, ταυτόχρονα, διασχίζεται από το κεντρικό οδικό δίκτυο και τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Μετατράπηκε με ταχύτατο ρυθμό στο νέο ενεργειακό κέντρο φυσικού αερίου της χώρας (με 5 εργοστάσια ήδη σε λειτουργία και δύο ακόμη που ετοιμάζονται), είναι από τους νομούς με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση βιομηχανικών αιολικών και φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, ενώ στο ενδιάμεσο επιλέχθηκε να φιλοξενήσει και μονάδες με καύσιμο κάρβουνο (λιθάνθρακα}, με την τελευταία επιλογή να αποσύρεται λόγω των μεγάλων αντιδράσεων. Και μόνη αυτή η υπέρμετρη επιβάρυνση, κάνει απολύτως θεμιτή την απαίτηση για την ακύρωση οποιασδήποτε νέας ενεργειακής εγκατάστασης στο νομό, σε πείσμα όσων μας συστήνουν καλύτερες χωροθετήσεις, σε ένα τοπίο όπου δεν υπάρχει σπιθαμή εδάφους που να μην έχει «στοχοποιηθεί».

Από αυτήν την ενεργειακή «επέλαση», μόνο καλό δεν είδε η Βοιωτία, αλλά ούτε και η υπόλοιπη χώρα. Αντίθετα, γέμισε νέες πληγές, ιδιαίτερα αισθητές στους βιομηχανικούς πόλους της Αντίκυρας, της Θίσβης και της Θήβας και φυσικά, στους κεντρικούς ορεινούς όγκους του Ελικώνα και του Κιθαιρώνα, που υφίστανται ακραία λεηλασία. Οι τοπικές κοινωνίες, αντί για το δημόσιο όφελος, αυτό που βιώνουν είναι την αχόρταγη διάθεση των εταιρειών για το μέγιστο κέρδος. Όσοι/ες περίμεναν ότι κάποια στιγμή θα κοπάσει αυτή η θύελλα, διαπιστώνουν με τρόμο ότι αυτά που έρχονται είναι δυο και τρεις φορές περισσότερα από αυτά που έχουν γίνει.

Δεν είναι μόνο η νέα μονάδα (τρίτη στη σειρά) φυσικού αερίου του Μυτιληναίου στην Αντίκυρα, ούτε η αίτηση για αντίστοιχη νέα (δεύτερη) μονάδα στη Θίσβη. Ακραίες εκδηλώσεις αυτής της βίαιης επίθεσης είναι οι θηριώδεις φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις που τώρα απλώνονται και σε δασικές εκτάσεις και η προσπάθεια εγκατάστασης τεράστιων ανεμογεννητριών σε σημεία με τεράστιο συμβολικό και ουσιαστικό  φορτίο, όπως η κοιλάδα των Μουσών  και η ψηλότερη κορυφή του Ελικώνα, η Παλιοβούνα. Όλα αυτά σηματοδοτούν μια -χωρίς προηγούμενο- απώλεια οικοσυστημάτων, δραστική μείωση της βιοποικιλότητας και μια επιχείρηση αρπαγής δημόσιας γης, ενώ οι κάτοικοι της περιοχής αντιμετωπίζονται σαν παρείσακτοι και καλούνται να ζήσουν και να δημιουργήσουν στα «κενά» που αφήνει η ανεξέλεγκτη βιομηχανική δραστηριότητα, ιδιαίτερα αυτή στον τομέα της ενέργειας. 

Το πρόσημο της ανάπτυξης (σε όλες τις χρωματικές εκδοχές), που μας υποσχέθηκαν, είναι ξεκάθαρα αρνητικό. Οι υποσχέσεις για απασχόληση και ευημερία αποδεικνύονται λόγια του αέρα. Τα ανταποδοτικά ωφελήματα που μας αντιπαραθέτουν είναι «ψίχουλα» μπροστά στις ανεπανόρθωτες βλάβες που προκαλούνται, είναι ανίκανα να αλλάξουν τη νέα φυσιογνωμία των περιοχών μας και επιδιώκεται να αξιοποιηθούν για άλλους σκοπούς, άσχετους με την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών βλαβών που προκαλούνται. Μας κάνουν να σκεφτόμαστε πόσο άλλαξε η ζωή των κατοίκων της Δυτικής Μακεδονίας με το λιγνιτικό τέλος ή των κατοίκων της Δυτικής Αττικής με τα ανταποδοτικά των σκουπιδιών που θάβονται στη μεγαλύτερη χωματερή της Ευρώπης στη Φυλή. 

Σε αυτό το πλαίσιο, ο αγώνας μας για το σταμάτημα της λεηλασίας της Βοιωτικής γης από τους «εμπόρους της ενέργειας», όχι μόνο δεν έρχεται σε αντιπαράθεση με τους αντίστοιχους αγώνες σε άλλες περιοχές της χώρας, με τους οποίους είμαστε εξ’ αρχής αλληλέγγυοι, αλλά επιδίωξή μας αποτελεί οι επιμέρους αγώνες να αποτελέσουν κομμάτι ενός ενιαίου κινήματος ανατροπής του μοντέλου της δήθεν «πράσινης ανάπτυξης», που μοναδικό σκοπό έχει το κέρδος, σε ολόκληρη τη χώρα.

Το ενεργειακό μας μέλλον είναι συνυφασμένο με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας 

Κράτος και εταιρείες παίζουν με την ευαισθησία μας στο θέμα της κλιματικής αλλαγής, ζητώντας να υποκύψουμε σε πολιτικές ανάπτυξης αιολικών και φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων βιομηχανικού τύπου, χωρίς να μπορούν να μας πείσουν για τα αποτελέσματά τους. Προσπαθούν να μας παρουσιάσουν σαν αδιάφορους για το μέλλον του πλανήτη, που προτιμούμε, δήθεν, τη χρήση των ορυκτών καυσίμων και μαχόμαστε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θα τους θυμίσουμε ότι έχουμε δώσει μάχες στο νομό μας για να αποτρέψουμε τη χρήση του λιθάνθρακα και ότι δεν είμαστε εμείς που πριμοδοτούμε την επέκταση της χρήσης του φυσικού αερίου και τις εξορύξεις υδρογονανθράκων. Θα τους ξεκαθαρίσουμε, ακόμη, ότι αντίπαλός μας δεν είναι οι ΑΠΕ (ο ήλιος,  ο αέρας, το νερό κλπ.). Αντίπαλός μας είναι οι βιομηχανικού τύπου εγκαταστάσεις «αξιοποίησης» των ΑΠΕ, που τις έχουν επιλέξει με μοναδικό κριτήριο τη μέγιστη κερδοφορία.

Δεν έχουμε κανέναν ενδοιασμό να πούμε ότι το ενεργειακό μας μέλλον θα πρέπει να έχει ελάχιστα ορυκτά καύσιμα -και αυτό όχι αποκλειστικά εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής- και τη μέγιστη δυνατή δόση ενέργειας που θα προέρχεται από ΑΠΕ. Μέσα σε ένα περιβάλλον, όμως, που η αξία της ανθρώπινης ζωής και η προστασία της φύσης θα μετράει και όπου οι ενεργειακές απαιτήσεις θα καθορίζονται αποκλειστικά από τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και όχι από τις κερδοσκοπικές επιδιώξεις του κεφαλαίου. Είναι μέγιστη υποκρισία να ζητούν από τις τοπικές κοινωνίες να τους υποδείξουν πλήρεις εναλλακτικές λύσεις στον τομέα της ενέργειας, όταν έχουν φροντίσει να δημιουργήσουν το πιο ασφυκτικό πλαίσιο ενεργειακής πολιτικής και όταν με κάθε τρόπο μας δείχνουν ότι μας θεωρούν ανίκανους να έχουμε γνώμη, ακόμη και για δραστηριότητες που γίνονται δίπλα μας. Είναι σαν να ζητούν από τον καταδικασμένο θανατοποινίτη να τους υποδείξει τον τρόπο της εκτέλεσής του.

Έχουμε χιλιάδες λόγους να ξαναπιάσουμε το νήμα των αντιστάσεων στην ενεργειακή «επέλαση», που μαστίζει το νομό Βοιωτίας, από το σημείο που το έχουμε αφήσει. Περισσότερο υποψιασμένοι και έμπειροι απ' ότι στο παρελθόν, έχουμε υποχρέωση να υπερασπιστούμε τον τόπο μας και τις ζωές  μας. Η δημιουργία του Δικτύου Βοιωτών κόντρα στον ενεργειακό «παροξυσμό», στη βάση αυτού του πλαισίου, είναι μια έμπρακτη απόδειξη αυτής μας της διάθεσης. Ένα πεδίο συντονισμένων δράσεων ανοίγεται μπροστά μας, που θα ξεκινά από την ενημέρωση και την ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών και θα κορυφώνεται στις κοινές, παμβοιωτικές πρωτοβουλίες και κινητοποιήσεις. Καλούμε όσους/ες συμμερίζονται τις ανησυχίες μας, τους προβληματισμούς και τις διαθέσεις μας να συναντηθούν μαζί μας σε κοινές ή παράλληλες δράσεις.

 KOINOI MAΣ ΣΤΟΧΟΙ:

ΚΑΜΙΑ ΝΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ» ΤΥΠΟΥ ΣΤΗ ΒΟΙΩΤΙΑ

·     ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΔΗΘΕΝ «ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ» ΜΕ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΣΚΟΠΟ ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ

·       Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ

 8/11/2020 

Το κείμενο σε μορφή αρχείου